راهکارهایی برای مازوت‌‌زدایی
تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۲۹۱۱۳
ماجرای مازوت‌سوزی از علتهای جدی آلودگی هوا در ایران است که از جنبه های زیادی قابل بررسی است اما باتوجه به چالشهایی که در فصول سرد سال بر سر راه تامین انرژی وجود دارد، وزارت نیرو تصمیم بر سوزاندن مازوت یا نفت کوره گرفته است. از آنجا که این سوخت حاوی گوگرد است، فعالان محیط‌زیست درباره سوزاندن آن ابراز نگرانی می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از سال ۹۶ که قانون هوای پاک تصویب شده، کمیته‌ها و کارگروههای متنوعی برای بررسی دقیق راهکارهای موثر در کاهش میزان گوگرد این سوخت، تشکیل شده و به نظر می‌رسد پنج سال برای برداشتن اولین گامها فرصت بوده است. این در حالی است که بررسی‌های جام‌جم نشان می‌دهد که سازمان‌ها و نهادهای مرتبط، تلاش دارند مسئولیت اصلی پیگیری ماجرای گوگرد موجود در مازوت را به گردن یکدیگر بیندازند. آنچه مسلم است با تداوم وضع موجود، خطرات گوگردی که این روزها در حال تنفس آن هستیم در آیندهای نزدیک گریبان‌مان را خواهد گرفت و موجی از بیماری‌های تنفسی در کشور آغاز خواهد شد. در این گزارش تلاش کردیم راهکارهایی که برای کاهش مازوت، در نشستهای دولت و سازمان‌های مرتبط مطرح شده را بررسی کنیم و در نهایت با پیگیری از مدیرکل دفتر برنامهریزی و بهره‌بردا‌ری تولید شرکت برق حرارتی از میزان و کیفیت مازوتی که امسال سوخته‌شده، باخبر شویم.
در فصول سرد باتوجه به افزایش مصرف گاز برای گرمایش، سوختهای جایگزین گاز، با درصد کمی در نیروگاههای کشور برای تولید برق مصرف می‌شود. در این میان گازوئیل و مازوت، سوختهای مایعی است که برای تامین انرژی سوزانده می‌شود. گفتنی است مقدار گوگرد موجود در مازوت، سه برابر گوگرد موجود در گازوئیل است. ۱۲۹نیروگاه در کشور وجود دارد و در سال ۱۴۰۱،۱۴ نیروگاه از این بین در حال سوزاندن مازوت است.
ته‌دیگ نفت و خطر جدی گوگرد
وقتی نفت چاه را تصفیه می‌کنند تا از آن انواع محصولات را بگیرند، مازوت همانند ته‌دیگ یعنی آخرین محصولی که از نفت به دست می‌آید، قابل استخراج است. مازوتی که در نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، براساس مقررات جهانی، باید شرایط خاصی داشته باشد. برای مثال؛ میزان کربن مازوت نباید بیش از ۰.۵درصد باشد در حالی که مازوتی که در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، هفت برابر مقررات جهانی یعنی ۳.۵درصد است. بنابراین به عنوان سوخت مصرف می‌شود تا از آن برق تولید شود. شاید فکر کنید که مازوت‌سوزی به منظور تولید برق فقط در فصل زمستان انجام می‌شود اما این‌طور نیست، در تابستان هم نیروگاه‌ها برای تامین برق، مازوت می‌سوزاند اما چون در فصول سرد سال به‌دلیل پدیده وارونگی، هوای سرد بر فراز شهرها اجازه خروج دود را نمی‌دهد، هوای آلوده در شهر باقی می‌ماند. سوزاندن مازوت به دلیل تاثیرات منفی گوگرد بر سلامتی انسان باید در اولویتهای آخر سازمان‌های دولتی برای تامین برق قرار گیرد.
تاکید سازمان محیط زیست بر نصب فیلتر در نیروگاه‌ها
براساس ماده ۲ قانون هوای پاک که سال ۹۶ مصوب شد، نیروگاه‌هایی که یک ماه از سال سوخت مازوت می‌سوزانند، مکلف هستند به سامانه‌‌های فیلتراسیون گازهای خروجی مجهز باشد تا با این روش از میزان گوگردی که درون مازوت سوخته شده، کاسته شود. از آنجا که نصب این فیلترها هزینهبر است، هنوز هیچ نیروگاهی به فیلتر مجهز نشده است در حالی که سوزاندن مازوت همچنان در کشور ادامه دارد. داریوش گل‌علیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم، ۱۵دی۱۴۰۱ در گفت‌وگو با ایسنا گفته است سازمان محیط زیست مخالف سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها بدون نصب سامانه‌‌های کنترلی است و اگر قرار است مازوت مصرف شود، باید این سامانه‌ها نصب شده باشد تا میزان آلایندهها کنترل شود. او همچنین گفته است: «۵.۳درصد وزن حجمی مازوت در نیروگاه‌ها گوگرد است، یعنی ۳۵هزار قسمت در میلیون میزان گوگرد در مازوت مصرفی ماست. این گوگرد در محیط، تبدیل به آلاینده ثانویه شده و خطرناک است.» بهزاد‌اشجعی، عضو سابق کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کلان شهرها در مصاحبه با روزنامه رسالت مورخ ۲۲آبان۱۴۰۱، درخصوص پیگیری برای نصب فیلتر نیروگاه‌ها گفته است: «سؤال این است، کسانی که سال پیش جلساتی را برگزار و این صحبت‌ها را مطرح کردند مگر اشخاص دیگری بودند؟ آیا همین مسئولان سال‌های گذشته آن جلسات مشابه را برگزار نکردند و همین تصمیمات را اتخاذ نکردند؟ از سال گذشته تاکنون چه اتفاقی افتاده است؟» این موارد به‌وضوح نشان می‌دهد هر سال جلسات رسیدگی به آلودگی هوای کلانشهرها در ایران، تکرار مکرراتی است که انگار قرار نیست به نتیجهای عملیاتی ختم شود.
آیا دولت برای آلودگی هوای سال بعد تصمیم عملیاتی دارد؟
از آنجا که هم‌اکنون لایحه برنامه و بودجه سال ۱۴۰۲ در حال تنظیم است و یکی از راهکارهای کاهش آلودگی هوای کلانشهرها، نصب فیلتر بر نیروگاه‌هایی است که مازوت می‌سوزانند به نظر می‌رسد باید این مسأله در اولویت تخصیص اعتبار سال جدید قرار بگیرد. بررسی‌های جام‌جم نشان می‌دهد که در پیشنویسهای اولیه لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ آمده است که ۲۰ درصد عوارض سبز به محیط زیست برای مقابله با آلودگی هوا اختصاص پیدا کرده است. باید دید در سال جدید این اعتبار برای رسیدگی به وضعیت آلودگی هوا کفایت می‌کند یا خیر.
نصب فیلتر، تبعات محیط زیستی دارد
برای آگاهی از برنامه‌های شرکت برق حرارتی و باخبر شدن از وضعیت نصب فیلتر در نیروگاه‌هایی که مازوت می‌سوزاند با ساناز جعفرزاده، مدیرکل برنامهریزی و بهره‌بردا‌ری این شرکت گفت‌وگو کردیم. او در پاسخ به این سؤال که چرا هنوز اقدامی برای نصب فیلتر در ۱۴نیروگاهی که امسال مازوت سوزانده است، انجام نشده، می‌گوید: «کمیتهای هم در همین راستا تشکیل شد که سازمان حفاظت محیط‌زیست، معاونت علمی ریاست جمهوری و وزارت نفت در آن حضور داشتند. در فرآیند احتراق، گوگرد به ترکیبات اکسید گوگردی با حجم زیاد تبدیل می‌شود. آن وقت ما فکر می‌کنیم باید حجم زیادی آب مصرف کنیم که این ترکیبات اکسید گوگردی را کاهش دهیم در حالی که نصب این تجیهزات روی دود خروجی از نیروگاه‌ها، خودش دارای تبعات زیست‌محیطی است؛ چه از نظر تنش آبی در منابع و چه از نظر میزان تولید پسماند گچی.» جعفرزاده در ادامه و با توضیح این که راه‌حل اصلی، نصب فیلتر نیست، می‌گوید: «سازمان محیط زیست اخیرا چند جلسه با مدیران شرکتهای پالایش و پخش و مدیرعاملهای پالایشگاههای خصوصی داشته من در این جلسات حاضر نبودم، چون متولی این موضوع نبودم اما آنچه در این جلسه مقرر شده این است که توافق بر اجرایی شدن تولید مازوت کم گوگرد در پایان سال۱۴۰۳ است تا آن را به ۰.۸درصد وزنی برساند.» او میزان مازوت مصرفی در سال جاری تا تاریخ ۲۰دی را حدود ۷درصد اعلام می‌کند و درباره میزان سوختهای دیگر برای تولید برق می‌گوید: «۸۲.۴درصد گاز و ۱۰.۵درصد نفت گاز مورد استفاده قرار گرفته است.»
روزنامه جام جم
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: مازوت راهکار دانش سوزاندن مازوت نیروگاه ها آلودگی هوای آلودگی هوا نصب فیلتر محیط زیست
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۲۹۱۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
(ویدئو) جدال با میراث شوم جنگ؛ زنی که رهبر مین‌زدایی در لبنان است
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
فرارو- لینا شاهین یک تیم مین‌زدایی کاملاً مرد را رهبری می‌کند و مهمات منفجر نشده جنگ داخلی لبنان را پاکسازی می‌کند.
به گزارش فرارو، لینا، با پوشیدن لباس محافظ و ماسک سنگین، از پشت سر خود روی شانه همکارش موسی نگاه می‌کند تا به دقت تکه‌ای از زمین را در جلوی آن اسکن کند. او به دنبال اشیایی است که به طور بالقوه می‌تواند هر دوی آنها را بکشد.
لینا، رهبر تیم پاکسازی مین می‌گوید: ما باید در مورد هر سانتی‌متر دقیق باشیم. ما نمی‌توانیم هیچ اشتباهی مرتکب شویم.
لینا و تیمش در حال تلاش برای یافتن مهمات غیرقابل کشف هستند، مواد منفجره‌ای که توسط فلزیاب قابل شناسایی نیست در منطقه‌ای به مساحت ۲۴۰۰۰ متر مربع در منطقه شوف لبنان. میدان به عنوان خطرناک و بالقوه آلوده علامت گذاری شده است.
لینا و موسی از جمله صد‌ها مین‌روبی هستند که در لبنان برای پاکسازی ۳۷۰۰۰ جریب زمین که هنوز به دلیل چندین دهه درگیری داخلی و منطقه‌ای آلوده است، کار می‌کنند. اما درگیری حزب‌الله و اسرائیل در جنوب، همراه با کاهش شدید بودجه، دوام این کار حیاتی را زیر سوال می‌برد.
منطقه شوف که لینا و تیمش در آن کار می‌کنند، حدود نیم ساعت با ماشین از بیروت فاصله دارد و در طول جنگ داخلی لبنان که از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ ادامه داشت، نقطه درگیری بین شبه نظامیان مختلف بود. در جریان درگیری، صد‌ها هزار مین گذاشته شد و میلیون‌ها بمب خوشه‌ای در سراسر کشور پرتاب شد.
مناطق آلوده مانند این اغلب توسط افراد شبه نظامی که در این مناطق می‌جنگیدند شناسایی می‌شوند، حتی گاهی اوقات توسط مبارزانی که در ابتدا خودشان مین‌ها را کار گذاشته بودند.
تا سال ۲۰۲۳، مین‌زدا‌ها به همراه گروهی از سازمان‌های غیردولتی بین المللی و ملی و نیرو‌های مسلح لبنان، برای پاکسازی «خط آبی»، مرزبندی بین اسرائیل و لبنان که سازمان ملل در سال ۲۰۰۰ برای تعیین خروج اسرائیل از آن استفاده کرد، کار می‌کردند. با عقب نشینی آنها، اسرائیلی‌ها صد‌ها هزار مین ضد نفر و ضد تانک در امتداد مرز ۱۲۰ کیلومتری قرار دادند.
علاوه بر این، درگیری در سال ۲۰۰۶ بین حزب‌الله و اسرائیل منجر شد که حزب‌الله حدود چهار میلیون مهمات خوشه‌ای را به جنوب لبنان پرتاب کرد که ۴۰ درصد آن منفجر نشد. چیزی که باقی مانده بود بیش از یک و نیم میلیون مواد منفجره کوچک بود و سال‌ها روی زمین خوابیده بود.
در پایان ماه مارس، سه نیروی حافظ صلح در حین گشت زنی پیاده در امتداد خط آبی بر اثر انفجار مین مجروح شدند.
با وجود تلاش‌ها برای پاکسازی مین‌ها، حوادث ناشی از مین‌های منفجر نشده در سال‌های اخیر افزایش یافته است: از ۱۰ قربانی - کشته یا زخمی - در سال ۲۰۲۰، به ۲۵ در سال ۲۰۲۱ و ۲۲ نفر در سال ۲۰۲۲.
مرکز مین زدایی لبنان، بخشی از ارتش لبنان که پاکسازی مین را رهبری و هماهنگ می‌کند، این ارقام را به دلایل اجتماعی و اقتصادی نسبت می‌دهد. از آنجایی که فروپاشی اقتصادی کشور از بد به بدتر رسیده است، کشاورزان به دنبال به حداکثر رساندن زمین خود و کشت نزدیک به خط آبی هستند. در همین حال، مردم برای یافتن ضایعات فلزی یا جمع آوری هیزم به عمق جنگل‌های آلوده رفته اند.
بودجه برای پاکسازی مین در لبنان در چند سال گذشته به طور قابل توجهی کاهش یافته و از ۱۹.۶ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ به ۱۰.۶ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده است.
جنگ غزه کار را مختل می‌کند
از زمان جنگ غزه شهرها و روستاها در جنوب لبنان تقریباً روزانه مورد حملات هوایی و شلیک توپخانه اسرائیل قرار می‌گیرند که تاکنون ۳۸۰ نفر را که عمدتاً جنگجویان حزب الله هستند، کشته اند. به همین دلیل پاکسازی مین در امتداد خط آبی و در جنوب لبنان از آن زمان به طور کامل متوقف شده است. تعداد مواد منفجره باقی مانده از درگیری نیز مشخص نیست و تیم‌ها به دلیل خطر گلوله باران نمی‌توانند به مناطق درگیری بازگردند.
حداقل پنج میلیون متر مربع زمین در جنوب لبنان به دلیل استفاده اسرائیل از فسفر سفید که پیامد‌های بلندمدتی بر محیط زیست، اقتصاد و جوامع کشاورزی دارد، سوخته است. قطعات مهمات که فسفر سفید را در خود نگه می‌دارد نیز می‌تواند خطرناک باشد و اگر حتی چندین ماه پس از تخلیه کشف شود، باعث سوختگی شدید می‌شود. ردیابی یا کشف فسفر سفید با استفاده از فلزیاب غیرممکن است، و بنابراین، همانطور که لینا و موسی در شوف نشان دادند، آلودگی‌زدایی باید متر به متر انجام شود.
در همین حال، در حالی که حزب الله و اسرائیل به جنگ ادامه می‌دهند، مین زدا‌ها همچنان به پاکسازی میراث درگیری‌های قدیمی‌تر ادامه می‌دهند.
لینا می‌گوید: این کشور ماست و در نهایت باید آن را از شر مین‌های زمینی خلاص کنیم. اگر ما این کار را نکنیم، چه کسی خواهد کرد؟
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است